«Φοβάμαι τη μέρα που η τεχνολογία θα ξεπεράσει την ανθρώπινη υπόσταση. Ο κόσμος θα αποκτήσει μια ολόκληρη γενιά ηλιθίων».
Αυτή είναι μια κουβέντα που είπε, ή δεν είπε, ο Αϊνστάιν. Αμφισβητείται η προέλευσή της μια και δεν βρίσκεται κάπου καταγεγραμμένη επίσημα με την υπογραφή του, αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο ενδιαφέρουσα. Σοφός άνθρωπος εξάλλου ήταν, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες, αν μη τι άλλο να εξέφρασε την ανησυχία του για την ημέρα που η τεχνολογία θα ξεπερνούσε τον άνθρωπο. Tο δημιούργημα τον δημιουργό του, το αλεπουδάκι την αλεπού κοκ.
Διαβάζω το τελευταίο βιβλίο «21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα» και παρακολουθώ σχεδόν όλες τις συνεντεύξεις που δίνει ανά τον κόσμο ο εξαιρετικός ιστορικός, συγγραφέας, φιλόσοφος και στην τελική γκουρού, Yuval Noah Harari. Θα σταθώ λίγο στο «γκουρού».
Ο Harari, off the record, θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένας σύγχρονος πνευματικός δάσκαλος και καθοδηγητής αφού έχει πουλήσει πάνω από 12 εκατομμύρια βιβλία μεταφρασμένα σε περισσότερες από 45 γλώσσες μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Όπως όλοι ξέρουμε, ποτέ άλλοτε δεν διαδόθηκαν ιδέες, ανησυχίες, πεποιθήσεις, γνώσεις, απόψεις σε τόσο μεγάλο ανθρώπινο δυναμικό, μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Όπως και να το κάνουμε, όλο και κάποιοι θα έχουν αφυπνιστεί με τα βιβλία του. Έχει επηρεάσει πολλούς που με τη σειρά τους επηρεάζουν ακόμα περισσότερους βλ. Zuckerberg, Obama, Gates κ.α. Ωστόσο μην τα βάλουμε με τον Harari για τη συμπεριφορά του Mark.
Αυτό όμως που του δίνει το χάρισμα να μας κάνει να τον θαυμάζουμε, να τον ακούμε με την καρδιά μας και να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας τις θέσεις του, όσοι το κάνουμε αυτό, δεν είναι τόσο η αδιαμφισβήτητη επιστημονική του κατάρτιση, όσο ο τρόπος που μεταδίδει τις γνώσεις και τις θέσεις του. Ο ίδιος το αποδίδει στο ότι ασχολείται με τον διαλογισμό εδώ και 18 χρόνια και συγκεκριμμένα με τη Vipassana. Διαλογίζεται 2 ώρες καθημερινά, στην αρχή και στο τέλος της ημέρας του, ενώ φροντίζει κάθε χρόνο να κάνει και 40- 60 συνεχόμενες μέρες Vipassana που, για όσους δεν γνωρίζουν, με μια φράση είναι η απόλυτη ησυχία, η απόλυτη σιωπή του μυαλού.
Είναι η κατάσταση εκείνη όπου κάποιος καταφέρνει να μείνει όση περισσότερη ώρα μπορεί, χωρίς να σκέφτεται.... ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ!
Αν το έχετε δοκιμάσει, και το έχετε καταφέρει για πάνω από 5'’ συνεχόμενα κατ’ αρχάς μπράβο και κατά δεύτερον ξέρετε τα ευεργετήματά της.
Αν δεν το έχετε και επιχειρήσετε να το κάνετε, θα ανακαλύψτε πως 1) μπορεί να χρειαστεί να καθίσετε άπειρες ώρες προκειμένου να πετύχετε να συγκρατήσετε , να τιθασεύσετε και να δαμάσετε τη σκέψη σας το πολύ για 10" αρχικά και 2) ότι είναι η απόλυτη μέθοδος για να ξελαμπικάρει το μυαλό, με υπογραμμισμένα το «απόλυτη» και το «ξελαμπικάρισμα». Καλό είναι το περπάτημα, το pilates, η γιόγκα και ότιδήποτε άλλο επιλέξει κανείς για να εκτονωθεί, αλλά η απάντηση σε κάθε ερώτημα είναι μία: Be quite.
Αυτήν την πανάρχαια τεχνική διαλογισμού, που όμως ξαναήρθε στη μόδα ακολουθεί ο Harrari και γράφει σπουδαία.
Οι βουδιστές και οι ινδουιστές αυτό το εσωτερικό ταξίδι γνώσης το ονομάζουν Vipasssana , οι χριστιανοί ησυχασμό , οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες Ζεν και άλλες θρησκείες – φιλοσοφίες, ενδεχομένως κάπως αλλιώς. Όλες την υιοθετούν αν και είναι απόλυτα ξεκάθαρο πώς αυτή η πρακτική δεν έχει καμία μα καμία σχέση με θρησκευτικό τελετουργικό παρά μόνο με πνευματικό.
Ως undercover monk, η θρησκευτική προσέγγιση καθόλου δεν με αφορά. Η πνευματική όμως, είναι θα λέγαμε υποχρέωση και αποστολή μου! Εξ ορισμού. Για να καθαρίσει το μυαλό λοιπόν, πρέπει να το βουλώσει. Τέλος.
Και ναι, είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου που ο θόρυβος, η φασαρία γύρω μας και μέσα μας είναι τόσο εκκωφαντική που η ανάγκη για απόλυτη ησυχία, για σιωπή, γίνεται επιτακτική.
Η ανάγκη για να κάνει το μυαλό μας και η ψυχή μας σωστές και ωφέλιμες για όλους επιλογές, ξεσκαρτάρισμα των πληροφοριών και των εμπειριών που του παρέχονται με το τσουβάλι προκειμένου να μπορέσει να συνεχίσει το ανθρώπινο είδος, είναι μεγαλύτερη από πριν . Η κάθαρση είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνον σε ατομικό επίπεδο πλέον, αλλά σε συλλογικό και παγκόσμιο.
Η λογοκρισία, με την έννοια του να φιλτράρουμε τόσο αυτά που ξεστομίζουμε όσο και αυτά που «ακούμε» , οφείλει να γίνει τρόπος ζωής.
Ενώ από τη μια μεριά το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε για να εκφραστούμε είναι όλο και μικρότερο, όλο και φτωχότερο ουγκ, από την άλλη τα λόγια και τα μηνύματα είναι τόσα πολλά, διαδίδονται τόσο γρήγορα και φτάνουν σε τόσα πολλά και διαφορετικά αυτιά, που χρειάζονται οπωσδήποτε διήθηση.
Είναι αισιόδοξο το μήνυμα ότι πέρσι μόνο βγήκαν απ’ το FB 6.000.000 Ευρωπαίοι. Σημαίνει πως υπάρχει μια άρνηση ή έστω μια επιφύλαξη για το πόσο μας ενδιαφέρει και μας αφορά τελικά ο καταιγισμός διαφημίσεων, ειδοποιήσεων, fake or bad news ή η πληροφόρηση για το πόσα ποτά ήπιε το προηγούμενο βράδυ ο άγνωστος «φίλος» μας ή πόσες θερμίδες έκαψε στο gym κοκ. Μπορεί να μην είναι αισιόδοξο για το ίδιο το FB , αλλά είναι για τους χρήστες του!
Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα και υποχρέωση στη σιωπή και μάλιστα για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία του, χωρίς φόβο. Χωρίς να του επιβάλλει κάποιος άλλος να σιωπήσει, παρά μόνον ο ίδιος ο μπουχτισμένος εαυτός του.
Εδώ ας (ξανά)θυμηθούμε πως η σιωπή είναι χρυσός.
Κι ας το εφαρμόσουμε.
Ωμ, όχι ουγκ.
