Το νόημα της ζωής. Καθαρά πράγματα. Ή μήπως όχι;
Το νόημα της ζωής σύμφωνα με τον χρόνο(2019) και τον τόπο(Γη) που βρισκόμαστε.
Θα μπω κατευθείαν στο θέμα παρακάμπτοντας οποιονδήποτε ελιγμό προλόγου.
Ο σημερινός άνθρωπος αισθάνεται ότι χρειάζεται, ότι έχει πραγματικά την ανάγκη:
Να βιοπορίζεται, να διασκεδάζει, να γυμνάζεται, να διαλογίζεται, να αυτοσυγκεντρώνεται, να χαλαρώνει, να κάνει ψυχανάλυση, γιόγκα, γιόγκα με σχοινιά, γιόγκα με σεντόνια, γιόγκα σε χαλάκι, γιόγκα σε 800 βαθμούς θερμοκρασία, γιόγκα σε κλειστούς χώρους ή στα πάρκα ή στην παραλία, ή μέσα στη θάλασσα επάνω σε sup, να κάνει χαμάμ, σάουνα, botox, περπάτημα, ρέικι, αναρρίχηση, Theta Healing, Kundalini, πιρουέτες, poll dancing, τριπλό τόλουπ, διπλό άξελ, ή αντίστροφα, ύπνωση, φούσκες με το σάλιο του, TRX, Kite Surfing, να σηκώνει βάρη, να τραβάει λάστιχα, να τραβάει κουπί, να τραβάει σέλφις, να κάνει πιλάτες, να βλέπει Vikings-κωπηλάτες, όλες τις σειρές και τα ντοκιμαντέρ του Netflix, ρινόκερους, μονόκερους, Αιγόκερους, το Χριστό φαντάρο-τον Βούδα οκλαδόν, να πάει θέατρο, σινεμά, μπαρ, εστιατόρια, διακοπές στο βουνό, σε νησιά, στο εξωτερικό, να παρακολουθεί σεμινάρια αυτοβελτίωσης, online, out of line, να λέει πατερημά, μάντρας, να κρατάει κομποσκοίνι, να κρεμάει μάλα, να εισπνέει ενέργεια, να εκπνέει άγχος, αδιάκοπα, απελπισμένα, ευλαβικά, προγραμματισμένα, πειθαρχημένα, συντονισμένα, συγχρονισμένα, χαμογελαστά, συνοφρυωμένα, μόνος του ή σε ομάδες, να μπαίνει στο Facebook, στο Instagram, στο twitter, στο Spotify, να φάει, να ξαπλώσει, να πάρει-χάπι-να-κοιμηθεί, χάπι-να-ξυπνήσει, βιταμίνες, να κάνει παιδιά, να μην κάνει παιδιά, να πάρει σκυλί, γατί και οπωσδήποτε να το εξανθρωπίσει, να κόψει το κάπνισμα, ν' αρχίσει το άτμισμα, να κόψει το κρέας, τη ζάχαρη, το ποτό και πόσα άλλα "πρέπει" προκειμένου να ζήσει, που αρνούμαι ή μάλλον αγχώνομαι να συνεχίσω να απαριθμώ. Να ζήσει πολλά και ευτυχισμένα χρόνια.
Το 2019, αυτό ονομάζεται Ευτυχισμένη Ζωή.
Και αυτήν ακριβώς τη ζωή που θεωρείται "ευτυχισμένη", δεν την αντέχει.
Ή έτσι νομίζει. Νομίζει δηλαδή ότι:
1) αυτό είναι η ζωή ΤΟΥ και
2) δεν την αντέχει.
Ότι δεν την αντέχει δεν το νομίζει, είναι σίγουρο, διαπιστωμένο. Εκδηλώνεται, το εκφράζει με το σώμα του. Το σώμα φωνάζει, ουρλιάζει, φλέγεται και μας λέει πως, αφού η μέρα εξακολουθεί να έχει 24 ώρες έτσι όπως την ορίζουμε και εφόσον η ζωή παραμένει μία, δυσανασχετεί, υποφέρει προσπαθώντας είναι παρόν σε δραστηριότητες, πληροφορίες ή υποχρεώσεις, που μόλις τα τελευταία 40 χρόνια έχουν γίνει τόσες πολλές. Πονάει, σφίγγεται, μουδιάζει, βγάζει έκζεμα, βλεφαρίτιδα, καρκίνο, θυμό, φόβο, βία, νεύρα, στρες, ENOUGH. Και μετά HELP.
Να πάρουμε τα πράγματα από κάποια αρχή;
Πάντα στην αρχή είν’ ο Λόγος, σωστά; Αν τον «Λόγο» τον ορίσουμε σαν λογική, ή σαν αιτία, ή σαν τις λέξεις σύμφωνα με τις σημερινές του ερμηνείες και πάλι από κει θα ξεκινήσουμε.
Ας σταθούμε στη λέξη «βιοπορισμός», που στην εποχή μας ακούγεται σαν ο μοναδικός σχεδόν Λόγος!
Στα λεξικά σημαίνει την εξασφάλιση των υλικών μέσων επιβίωσης, ιδιαίτερα μέσα από την προσωπική εργασία. Στην Ελλάδα πρόσφατα, κυρίως μέσα από την προσωπική εργασία των προγόνων μας.
Όλες οι ερμηνείες όμως που ορίζουν τον «βιοπορισμό» στην εποχή μας είναι, αν μη τι άλλο, διαπραγματεύσιμες, συζητήσιμες και σχετικές.
Οι κοινωνικές δομές, οι σωματικές και πνευματικές ικανότητες και δυνατότητες, τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα και φυσικά η τεχνολογία και η βιοτεχνολογία, έχουν τροποποιήσει ίσως και διαβρώσει την αρχική του σημασία. Μετατρέποντας τα λούσα σε ανάγκες και τα πρέπει σε must σαν αποτέλεσμα των σειρήνων της διαφήμισης και του καταναλωτισμού, ορίζουμε σαν βιοπορισμό το να έχουμε περισσότερα: περισσότερη εξασφάλιση των υλικών μέσων για περισσότερη επιβίωση, με περισσότερη προσωπική εργασία, χωρίς ωστόσο να συνειδητοποιούμε ότι όλ’ αυτά το μόνο που μας εξασφαλίζουν στην πραγματικότητα, είναι κάτι λιγότερο. Λιγότερο χρόνο, λιγότερη ζωή. Και χειρότερη ζωή.
Για τη μόνη επιλογή μου που ήδη μετανιώνω, είναι για τις στιγμές που είχα/έχω στρες. Το οποίο προέκυπτε όταν και όποτε ακολουθούσα τις εξωτερικές προτάσεις/φωνές για το πώς ΠΡΕΠΕΙ να φτιάχνω τη ζωή ΜΟΥ. Έχω στρες, ακόμη κι όταν ψάχνω να βρω ποια από τις χιλιάδες μεθόδους αντιστρές, που προτείνονται κυρίως από το διαδίκτυο και τα βιβλιοπωλεία, είναι κατάλληλη για μένα. Έχω στρες ακόμη κι όταν γράφω κείμενα κατά του στρες. Γιατί; Γιατί μάλλον ακόμα φοβάμαι την κριτική. Μου έχει γίνει ένα είδος πεποίθησης. Μοιάζει να εξακολουθώ να φοβάμαι το «τι θα πει ο κόσμος". Παρ' ότι το έχω αποβάλει στο μεγαλύτερο ποσοστό του, εξακολουθεί να παραμένει η τοξικότητά του έστω σαν κατάλοιπο.
Αυτή η φράση είναι το πρώτο εμφύτευμα στον σύγχρονο ανθρώπινο (ελληνικό;) εγκέφαλο. Τοποθετήθηκε από την οικογένεια, το σχολείο, τη θρησκεία, τους φίλους, την κοινωνία εν αγνοία μας και όχι απαραίτητα με κακή πρόθεση. Το "τι θα πει ο κόσμος", για τις προηγούμενες 2-3 γενιές αποτελούσε παράμετρο προόδου.
Επιπλέον όμως τώρα, είμαστε πρόθυμοι εθελοντές/αποδέκτες στην τοποθέτηση κι άλλων τέτοιων εμφυτευμάτων, λόγω της προσωπικής μας επιλογής να ακολουθούμε διάφορους- αδιάφορους κερδοσκόπους influencers, που είναι φαινόμενο της εποχής και να είστε σίγουροι πως, σκοπό τους έχουν, αποκλειστικά σχεδόν, τον δικό τους "βιοπορισμό" και όχι τη δική μας ευτυχία. Ανέκαθεν βέβαια υπήρχαν οι opinion leaders, οι δημαγωγοί πιο παλιά, οι σειρήνες στη μυθολογία. Το καταλαβαίνω, είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς στις σειρήνες. Ο Οδυσσέας είπε στους συντρόφους του να τον δέσουν απ' το κατάρτι, προκειμένου να μην ξεφύγει απ' τον στόχο του. Εμείς, από πού να δεθούμε ή έστω να πιαστούμε, να κρατηθούμε και να συγκρατηθούμε, προκειμένου να μην υποκύπτουμε στην σπατάλη της μοναδικής προσωπικής, πολύτιμης περιουσίας που διαθέτουμε και που στην τελική μας έχει χαριστεί και είναι η ζωή μας;
Η καλύτερη διατύπωση για την ανάγκη να ανακαλύψουμε ΜΟΝΟΙ μας τον σκοπό της ζωής μας, δόθηκε απλά και λακωνικά χιλιάδες χρόνια πριν, απ' αυτόν τον απίστευτο τύπο, τον Αριστοτέλη:
«Όσοι είναι ικανοί να ζουν σύμφωνα με την προσωπική τους ΣΚΟΠΙΜΗ ΕΠΙΛΟΓΗ, πρέπει να θέσουν έναν σκοπό στον οποίο θα στοχεύουν ζώντας με καλό τρόπο και να είναι προσηλωμένοι σ’ αυτόν, σε ό,τι κάνουν. Ο σκοπός μπορεί να είναι η απόκτηση αναγνώρισης, ή διάκρισης, ή πλούτου, ή καλλιέργειας. Όλοι μπορούν να αποφασίσουν να είναι ευτυχισμένοι. Η πρόθεση είναι πάντα να βελτιώνουμε τη ζωή μας και να την κατευθύνουμε προς την ευημερία, αλλά η ηθική διάσταση κάθε απόφασης είναι διαφορετική και απαιτεί διαφορετική ανάλυση και τρόπο αντιμετώπισης». [απόσπασμα από το βιβλίο: Αριστοτέλης, η αρχαία σοφία στη σύγχρονη ζωή, της Edith Hall].
Αυτός ο ορισμός είναι η αρχή και το τέλος του ορισμού ευζωίας.
Για μένα, το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα στην αναζήτηση του σκοπού της ζωής, είναι η επέκταση, το ξεχείλωμα της έννοιας του βιοπορισμού.
Την ταύτισή του με τον υπερκαταναλωτισμό με οποιοδήποτε τίμημα και την προσκόλλησή μας στο εφήμερο και στην ύλη, τα θεωρώ την αρχή και το τέλος της δυστυχισμένης-ευτυχισμένης ζωής μας. Το ευχάριστο όμως είναι πως, όσο αυξάνεται η κεντρομόλος που προσπαθεί να μας παρασύρει σ' αυτό το ρυθμό, άλλο τόσο αυξάνεται η φυγόκεντρος που μας απομακρύνει. Όσο περισσότερο επιμένει η διαφήμιση για υπερκατανάλωση προϊόντων, παροχών, φυσικών πόρων κλπ, άλλο τόσο εμφανίζονται ή επανεμφανίζονται (βλ. Αριστοτέλης) άνθρωποι που με την ευφυΐα, τη λογική, τον συναισθηματισμό, τη διαφορετικότητα και τη φώτισή τους, ευτυχώς μας αφυπνίζουν και μας δίνουν κι άλλες εναλλακτικές επιλογές ή προοπτικές.
Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από το φυσικό περιβάλλον, τόσο πιο πολύ θα απομακρυνόμαστε απ' αυτό που, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, γνωρίζουμε σαν ανθρώπινη φύση. Αν αυτό είναι καλό ή κακό, δεν το ξέρω. Θα το δείξει το μέλλον, που στην πραγματικότητα δεν υφίσταται παρά μόνον σαν εικασία. Το παρελθόν υφίσταται, αλλά κι αυτό σαν εμπειρία, σαν ιστορία και ενδεχομένως σαν δίδαγμα. Όσο για το παρόν, είναι οι στιγμές μετάβασης από το παρελθόν στο μέλλον, που οι άνθρωποι διαχειρίζονται κατά το δοκούν. Κι αυτό πάλι δεν είναι κανόνας, είναι η προσωπική μου μετάφραση για τον χρόνο.
Αν τον χρόνο τον θεωρούμε πολύτιμο, ας του συμπεριφερθούμε ανάλογα. Με τον σεβασμό, την στοργή, την αγάπη, τη φροντίδα και την εκτίμηση που του πρέπει. Ο χρόνος μας, είναι η ζωή μας. Ο τρόπος που ζούμε την κάθε μας μέρα, είναι ο τρόπος που θα έχουμε ζήσει τη ζωή μας. Οπότε... ποιο είναι το νόημά της;
Δικό σας!
