Podcast.
Ορισμός: το podcast είναι ένα αρχείο ήχου που έγγραφεται και δημοσιεύεται περιοδικά, με σκοπό τη μετάδοση πληροφοριών ή γνώσεων σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα. Αυτό τον ορισμό τον βρήκα κάπου στο internet. Σιγά το δύσκολο, στις μέρες μας να βρεις κάτι κάπου στο internet! Τώρα, αν αυτές οι πληροφοριες ή οι γνώσεις είναι έγκυρες, διασταυρωμένες, αληθινές, μπαρούφες, ενδιαφέρουσες, αδιάφορες, γελοίες, ανούσιες, ανιαρές, ευχάριστες, δυσάρεστες, χρήσιμες, για τα μπάζα κ.ο.κ ή όχι, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Σημασία έχει, ότι υπάρχει ένα μέσο το οποίο παρέχει την δυνατότητα στον οποιονδήποτε, να πει ή να ακούσει οτιδήποτε.
Το 2019 παγκόσμια υπήρχαν στον αέρα 900.000 podcasts. Σε τρία μόλις χρόνια μέσα, το 2022, ο αριθμός τους ανήλθε στα 4.500.000 περίπου. Δηλαδή, τουλάχιστον 4.500.000 άνθρωποι λένε την άποψή τους για οτιδήποτε και, αν λάβουμε υπόψη μας ότι πολλοί δεν το κάνουν μόνοι τους αλλά με κάποιους συνομιλητές, καταλαβαίνετε πόσοι πολιορκούν να κατακτήσουν το μυαλό μας.
Και λίγα είναι τα 4.500.000, θα μου επιτρέψετε να πω, παρατηρώντας την ανάγκη και την επιμονή που έχει ο κόσμος όχι τόσο να ακούσει, όσο να ακουστεί. Ας μη μιλήσουμε για την πεποίθηση και τη σιγουριά του καθενός από μας που κάνουμε podcast ότι, αυτά που έχουμε να πούμε είναι, στην χειρότερη περίπτωση καταλύτες ή ένζυμα που θα σας αλλάξουν τη ζωή έστω για λίγο, ενώ στην καλύτερη, η νέα αποκάλυψη! Σε περίπτωση που το προσπεράσατε, όσοι κάνουν podcast, κατά βάθος πιστεύουν ότι με κάποιον τρόπο μεγαλουργούν. Αυτή είναι η αλήθεια. Βέβαια μεγαλύτερη αλήθεια είναι πως ο άνθρωπος είναι επικοινωνιακό ον και έχει ανάγκη να μιλάει και να ακούει-ακούγεται.
Το γεγονός ότι δεν χρειάζεται σχεδόν καθόλου χρήμα για τη δημιουργία ενός podcast, μοιάζει να το καθιερώνει σε νέο εύκολο είδος παιχνιδιού, εθισμού ή μανίας. Αν δηλαδή αγοράσεις ένα μικρόφωνο και με την προϋπόθεση ότι διαθέτεις ήδη υπολογιστή, κατεβάζεις ένα πρόγραμμα ηχογράφησης δωρεάν, ανοίγεις τις ντουλάπες σου για να δημιουργήσεις ηχομόνωση, σε ηχογραφείς και εξίσου σχεδόν δωρεάν προς το παρόν γεμάτος ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση σε ανεβάζεις! Στ' αστέρια, στον ουρανό, στον αέρα, σε κάποια πλατφόρμα. Σε ανεβάζεις στα μάτια σου και στα μάτια των φίλων σου. Και παραμένεις εκεί ανεβασμένος, εν δυνάμει για πάντα. Στη συνέχεια, προσεύχεσαι ν' ανέβεις και στα μάτια, ή μάλλον στ' αυτιά, όλης της χώρας σου και πέραν αυτής, όλων όσων μιλούν τη γλώσσα σου.
Αν τώρα αυτό το κάνεις πιο επαγγελματικά, αν δηλαδή αντί για τις ντουλάπες με τα φούτερ και τις κουβέρτες χρησιμοποιήσεις στούντιο και ηχολήπτες για την ηχογράφηση, τότε δεν ενδιαφέρεσαι μόνο να καλύψεις τη ματαιοδοξία και τη φιλαρέσκειά σου που κατάφερες να γίνεις ραδιοφωνατζής στη θέση του ραδιοφωνατζή και να απολαμβάνεις τη φωνή σου on air, αλλά ευελπιστείς και να τα κονομήσεις.
Το podcast αντικαθιστά το ραδιόφωνο. Σε μεγάλο ποσοστό. Γιατί;
Πρώτον γιατί μπορεί. Κλασική απάντηση. Γιατί η τεχνολογία εξελίσσεται και θερίζει/παρασύρει/ανατρέπει/συμπληρώνει/αναδιαμορφώνει/καταργεί ό,τι βρει μπροστά της. Όπως δηλ κάνει ανέκαθεν κάθε τι καινούργιο απέναντι στο παλιό.
Δεύτερον γιατί το ραδιόφωνο παραχώρησε το ίδιο τη θέση του. Τουλάχιστον το ελληνικό ραδιόφωνο του οποίου είχα την τύχη, ειλικρινά την τύχη, να αποτελώ μέλος για καμια 20αρια χρόνια και κάτι. Ναι....τυχαία βρέθηκα στο ραδιόφωνο από το 1989 όταν ξεκίνησε η ελεύθερη ραδιοφωνία στη χώρα. Το ελεύθερη είναι λίγο σχετικό. Θυμάμαι στα '90's ,όταν το ΚΛΙΚ και στη συνέχεια το NITRO, μουσικά κυρίως ραδιόφωνα μεσουρανούσαν και διαμόρφωναν ήθη και πολιτισμό, σε ένα απ' τα δυο ,δεν θυμάμαι σε ποιο ήμουν στο συγκεκριμένο περιστατικό, έκανα ένα σχόλιο και έσπευσε να με πάρει τηλ ο διευθυντής προγράμματος για να μου πει να μη μιλάω, μόνο το αφεντικό δικαιούται να μιλάει. Σε δεύτερο χρόνο, άλλη φορά, μου είπε πως τελικά είχα πρόβλημα αφού μιλούσα καλά ελληνικά. Το politically correct ήταν, από τη δεκαετία του '90 και μετά, πριν μάθει να γράφει κανείς greeklish, να μάθει να τα μιλάει. Το λες και φυσιολογική εξέλιξη. Μη σας κουράσω όμως με τους διαλόγους. Και στις δύο περιπτώσεις μάλλον του του απάντησα με τρόπο που εξασφάλισε την έξοδό μου αργά και μεθοδικά..
Οι αναφορές στις εμπειρίες μου δεν γίνονται με διάθεση περιαυτολογίας αλλά χρησιμοποιούνται σαν τεκμήρια, σαν αποδείξεις για την υπόσταση του podcast. Υπεραπλουστευμένα η ιστορία έχει ως εξής: γεννιέται το ραδιόφωνο και κυριαρχεί η πρόζα, οι εκφωνήσεις. Γεννιούνται οι δίσκοι, κασέτες, mp3 και τα λοιπά αξεσουάρ και παραγκωνίζουν το λόγο. Γεννιέται το podcast και ο λόγος παίρνει πίσω το αίμα του. Γεννιούνται οι πλατφόρμες streaming και μπάτε σκύλοι αλέστε! Όλοι, καλοί-κακοί χωράνε: λόγος, μουσική, ουρλιαχτά, αναστεναγμοί, μουγκρίσματα, γέλια, κλάματα κάθε τρόπος έκφρασης!
Αυτό που με προβληματίζει είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Πόσα μπορεί να χωρέσει και απ' αυτά να επιλέξει ποια θα αφομιώσει; Και μέχρι να καταφέρει να επιλέξει τι τελικά τον αφορά και τι του ταιριάζει, πόσο θα έχει αναλωθεί και ενδεχομένως εξαντληθεί; Καεί;
Στις μέρες μας τον εγκέφαλό μας δεν τον αφήνουμε να ησυχάσει στιγμή. Ούτε καν τις ώρες που υποτίθεται πως πάει για ύπνο, έτσι όπως έχει μάθει να κάνει εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα. Ή μάλλον, κυρίως τις ώρες που πάει για ύπνο φαίνεται πως πεισματικά του απαγορεύουμε να αφεθεί στη σιωπή, στην ησυχία, στη γαλήνη, στην ξεκούραση. Εξακολουθούμε να του μιλάμε ακατάπαυστα. Τότε, απελπισμένοι και εξουθενωμένοι, θα του κουμπώσουμε ένα χάπι για να τον καλοπιάσουμε μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί, που θα τον ξαναβάλουμε στην πρέσα.
Η ζωή μας μοιάζει να συμβαίνει κυρίως ανάμεσα στ' αυτιά μας. Εκεί τα ζούμε σχεδόν όλα, στο κεφάλι μας, στο μυαλό μας ταϊζοντάς το μέχρι σκασμού πληροφορίες. Τείνουμε να γίνουμε ένα οπτικοακουστικό χάπατο, περιορίζοντας την κίνηση του σώματος στο ελάχιστο δυνατό. Άντε να το πάμε ένα γυμναστήριο το έρμο το κορμί ή κανά περπάτημα. Από κει που 50 χρόνια πριν το ξεπατώναμε στην δράση τώρα, όλη η κίνηση έχει μεταφερθεί στον εγκέφαλο απαξιώνοντας τα υπόλοιπα μέλη. Μέχρι να βρούμε σαν είδος την ισορροπία, θα πληρώσουμε το τίμημα κι αυτό θα το ονομάζουμε πρόοδο.
Ο Harari λέει πως η σημαντικότερη διαφορά του ανθρώπου από τα άλλα ζώα, αυτή δηλαδή που μας κάνει να υπερτερούμε, είναι η φαντασία. Της μέρες που γραφεται αυτό το κειμενάκι, στην αγορά έχει κυκλοφορήσει η νέα, απειλητική για κάποιους, εφαρμογή ChatGPT. Μία από τις δυνατότητες που διαθέτει, είναι να της πετάς μέσα λέξεις-κλειδιά κι αυτή να σου φτιάχνει τη νέα υποψηφιότητα για το Pulitzer. Και η φαντασία πάει περίπατο. Δεν ξέρω αν ήδη γίνεται, αλλά ΦΑΝΤΑΖΟΜΑΙ πως το ίδιο θα μπορεί να συμβεί και με τον προφορικό λόγο: να ηχογραφείς λέξεις-κλειδιά και η εφαρμογή να σου ετοιμάζει ολόκληρο podcast με τη φωνή σου. Άκοπα και αβίαστα. Για το κοινό καλό ή το κοινό κακό. Μέχρι τότε, είμαι όντως η Ζακελίνα Κυρούση που γράφει και μιλά και αυτό είναι ένα ακόμη πνευματικό προϊόν του Undercover Monk.
